Psikolojinin alt alanları çok daha çeşitli olsa da bölümümüz, psikolojinin dört temel anabilim dalı altında çalışmalarını sürdürmektedir.
Bölümümüzden mezun olan öğrenciler "Psikoloji" lisans diploması alırlar ancak eğitimleri boyunca farklı anabilim dallarına yönelik seçmeli derslerle lisans eğitimlerini ilgilendikleri alanlarda zenginleştirebilirler.
Rönesanstan modern bilim çağına geçişi sembolize eden René Descartes’ın bilime ve psikolojiye olan katkıları sebebiyle modern psikolojiyi başlattığı düşünülmekte olsa da, psikoloji biliminin resmi başlangıcı olarak 1879 yılında Wilhelm Wundt tarafından Almanya, Leipzig’de ilk deneysel psikoloji laboratuvarının kurulmasını kabul ederiz. Bu tarihsel gelişme, aynı zamanda psikoloji biliminin en eski alt dalı olan Deneysel Psikoloji ile tanışmamızı sağlar.
Psikolojiyi bir doğa bilimi olarak kabul eden Deneysel Psikoloji, insan ve hayvan davranışları ile bilişsel süreçlerinin temelinde yatan tüm mekanizmaları kendisine konu edinir ve alandaki çalışmalar çoğunlukla kontrollü laboratuvar koşulları altında gerçekleştirilir. Deneysel psikoloji, çalışma konularındaki çeşitlilik sebebiyle pek çok alt uzmanlık alanına sahiptir. Bunlar arasında; insan ve hayvanlarda basit ve karmaşık davranışlardan sorumlu öğrenme mekanizmalarını incelemeyi hedefleyen Öğrenme Psikolojisi; düşünme, bellek, dikkat, muhakeme, problem çözme, yargılama, karar verme ve dil gibi üst düzey zihinsel süreçlere odaklanan Bilişsel Psikoloji; davranışların altında yatan fizyolojik süreçleri inceleyen Fizyolojik Psikoloji; beyin ve bilişsel süreçler arasındaki ilişkiyi çeşitli nöropsikolojik testler veya fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) gibi beyin görüntüleme yöntemlerini kullanarak inceleyen Bilişsel Nörobilim; motivasyon ve heyecan, duyum ve algı, öğrenme, bilişsel psikoloji gibi diğer deneysel psikoloji uzmanlık alanlarından ve evrimsel biyoloji alanınından destek alarak insan ve hayvan doğasını inceleyen Evrimsel Psikoloji sayılabilir.
İstanbul Üniversitesi Deneysel Psikoloji Anabilim Dalı kadrosu, bilişsel psikoloji, öğrenme psikolojisi ve bilişsel nörobilim alanlarında araştırmalar yürütmekte olup 4 öğretim üyesinden oluşmaktadır.
Bölümümüzde ayrıca iki deneysel psikoloji laboratuvarı bulunmaktadır: Prof. Dr. Mümtaz Turhan Deneysel Psikoloji Laboratuvarı ve Prof. Dr. İ. Alev Arık Deneysel Psikoloji Laboratuvarı.
Laboratuvarlarda, dikkat, öğrenme, problem çözme, planlama, dil, düşünme ve bellek gibi deneysel psikoloji alanından konular öncelikli olmak üzere, psikolojinin farklı alanlarıyla ilgili araştırmalar yürütülmektedir. Bilgisayarlarda, deneylerin ‘bilgisayar-uygulamalı’ olarak tasarlanmasını sağlayan SuperLab 4.5.3 ve E-Prime 2.0 Professional paket programları ile veri analizinde kullanılan IBM SPSS Statistics 21 programı mevcuttur.
İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü Gelişim Psikolojisi Anabilim Dalı'nda 2 öğretim üyesi ve 5 araştırma görevlisinden oluşan kadrosu ile bilimsel faaliyetlerini sürdürmektedir.
Gelişim psikolojisi, insanın döllenmeyle başlayan ve yaşam boyu devam eden biyolojik, bilişsel, sosyal ve duygusal değişiminin ne ve nasıl olduğunu ve hangi kaynak ve süreçler ile şekillendiğini incelemektedir.
Anabilim dalımız, lisans düzeyinde 3 zorunlu ders ve 4-6 seçmeli ders yürütmektedir. Bu derslerde gelişim süreçleri biyolojik, bilişsel, sosyal ve duygusal yönleriyle ele alınmakta ve farklı teorik perspektiflerden çağdaş araştırmalar örnekleri incelenmekte ve tartışılmaktadır.
Halihazırda yüksek lisans ve doktora programları da olan anabilim dalımızda gelişimin belirtilen ilgili alanlarında, yenilikçi bir çerçeveden ve güncel araştırmalar ışığında lisansüstü dersler ve tez çalışmaları yürütülmektedir. Anabilim dalındaki güncel araştırma alanları; üst biliş, zihin teorisi, prososyal davranışlar, kavram gelişimi, dilde jest ve mimik kullanımı, bağlanma, ebeveyn çatışması ve ebeveynlik stilleri ile bunun ilişkili olduğu değişkenler verilebilir.
İstanbul Üniversitesi Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı 3 öğretim görevlisi ve 3 araştırma görevlisinden oluşan kadrosu ile bilimsel çalışmalarını yürütmektedir.
Hali hazırda yüksek lisans ve doktora programları da olan üniversitemizin Sosyal Psikoloji Anabilim Dalındaki çalışmalar çok çeşitli olup, genel anlamda sosyal psikolojinin ilgilendiği konuların pek çoğuna gerek eğitim aşamasında gerekse bireysel çalışmalar içinde değinmektedir. Genel tanımıyla sosyal psikoloji, toplumsal şartların insanlar üzerindeki etkisini, grup ve gruplar arası süreçleri ve bireylerin sosyal davranışlarını, tutumlarını, duygularını ve benzeri psikolojik süreçlerini incelemektedir. Buna paralel olarak anabilim dalımızın üzerine eğildiği konulardan bazıları ahlak, değerler, politik psikoloji, dil incelemeleri, söylem analizi, konuşma analizi şeklinde sıralanabilir.
Anabilim dalımız, alandaki gelişmelerle birlikte toplumsal gelişmeleri de dikkate almakta olan sosyal psikolojinin çalışma çerçevesine uygun bir şekilde faaliyetlerine devam etmektedir.
Uygulamalı Psikoloji Anabilim Dalı bölümümüzde 2 ayrı alanda yürütülmektedir. Bunlar Endüstri ve Örgüt Psikolojisi ve Klinik Psikoloji alanlarıdır.
Endüstri ve Örgüt psikolojisi kadrosunda 1 profesör, 1 doçent ve 1 araştırma görevlisi bulunmakta ve liderlik, iş stresi, kişilik, personel seçimi, kariyer ve pozitif psikoloji gibi konular üzerinde çalışmalar yürütülmektedir.
Klinik psikoloji kadrosunda 1 profesör, 1 doçent, 2 yarımcı doçent ve 9 araştırma görevlisi bulunmaktadır. Bölümümüzde klinik psikoloji ‘Psikanalitik Psikopatoloji’ ve ‘Klinik Sağlık Psikolojisi’ olmak üzere 2 ayrı araştırma alanı üzerinden çalışılmaktadır.
Psikanalitik Psikopatoloji alanında, yetişkin ve ergen psikopatolojilerine psikanalitik kuram ışığında yaklaşılmakta, psikanalitik araştırma yöntemleri ile çalışılmaktadır. Yoğunluklu olarak projektif testler, psikosomatik hastalıklar, yeme bozuklukları, perinatalite gibi alanlarda çalışmalar yürütülmektedir.
Klinik sağlık psikolojisi alanında kronik fiziksel hastalığı olan bireylerle bilişsel davranışçı paradigma ışığında hastalık yaşantısı, hastalık ile ilişkili psikososyal değişkenler ve tedavide kullanılan bireysel/grup psikoterapi müdahaleleri çalışılmaktadır.
Endüstri ve Örgüt Psikolojisi
Prof. Dr. Pınar ÜNSAL
Doç. Dr. İlknur ÖZALP TÜRETGEN
Psikanalitik Psikopatoloji
Prof. Dr. Tevfika TUNAYBOYLU İKİZ (Anabilim Dalı Başkanı)
Dr. Öğr. Üyesi Bengi PİRİM DÜŞGÖR
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Elif YAVUZ SEVER
Arş. Gör. Özgün TAKTAKOĞLU
Arş. Gör. Kübra KOÇ
Klinik Sağlık Psikolojisi
Doç. Dr. Hanife Özlem SERTEL BERK
Arş. Gör. Dr. Nermin TAŞKALE
Arş. Gör. Esin TEMELOĞLU ŞEN
Arş. Gör. Zeynep Büşra COŞAR
